Najczęstsze zabiegi stomatologiczne – jak przebiegają i kiedy są zalecane

Najczęstsze zabiegi stomatologiczne to wypełnienia, korony, leczenie kanałowe, skaling i piaskowanie, fluoryzacja oraz procedury chirurgiczne, takie jak ekstrakcja czy frenulektomia. Poniżej znajdziesz prosty opis, jak przebiegają i kiedy są zalecane – bez zbędnych słów, za to z konkretnymi wskazaniami i praktycznymi przykładami.

Przeczytaj również: O czym powie nam gastrologia?

Wypełnienie zęba – kiedy wystarczy i jak przebiega

Wypełnienie zęba stosuje się przy ubytkach próchnicowych lub mechanicznych, gdy struktura zęba nie jest jeszcze mocno osłabiona. To najczęstszy zabieg stomatologiczny w gabinecie zachowawczym.

Przeczytaj również: Ile kosztuje psychoterapia?

Przebieg: lekarz znieczula miejsce zabiegowe, usuwa zainfekowaną tkankę, dezynfekuje ubytek i odbudowuje go kompozytem światłoutwardzalnym. Na końcu dopasowuje wypełnienie do zgryzu i poleruje. Całość trwa zwykle 20–40 minut.

Przeczytaj również: Kluczowe aspekty badań chemicznych w kontekście ochrony zdrowia pracowników

Kiedy zalecane: widoczna „dziurka”, nadwrażliwość na zimno/słodkie, początkowe pęknięcia szkliwa. Przykład: drobny ubytek na powierzchni żującej trzonowca – jedna wizyta wystarcza.

Korona stomatologiczna – wzmocnienie osłabionego zęba

Korona stomatologiczna odbudowuje ząb po rozległych ubytkach, złamaniach lub po leczeniu kanałowym. Chroni przed dalszym kruszeniem i przywraca pełną funkcję oraz estetykę.

Przebieg: preparacja zęba (kształtowanie pod koronę), wyciski lub skan 3D, wykonanie korony w pracowni, tymczasowa ochrona zęba, cementowanie stałej korony (ceramicznej, cyrkonowej lub metalowo-ceramicznej). Zwykle 2 wizyty.

Kiedy zalecane: pęknięcia i duże ubytki, starte zęby, rekonstrukcja po endodoncji. Przykład: złamany guzek trzonowca – zamiast dużego wypełnienia, korona zapewnia trwałość.

Leczenie kanałowe – ratunek przy zapaleniu miazgi

Leczenie kanałowe wykonuje się, gdy dochodzi do zapalenia/obumarcia miazgi (silny ból, reakcja na ciepło, obrzęk). Celem jest eliminacja infekcji i zachowanie zęba w łuku.

Przebieg: znieczulenie, otwarcie komory, mechaniczne i chemiczne oczyszczenie kanałów, osuszenie i szczelne wypełnienie gutaperką, odbudowa koronalna (często zalecana korona). Dzięki mikroskopowi zabieg jest precyzyjny i bezbolesny.

Kiedy zalecane: głęboka próchnica z bólem samoistnym, martwica, ropień, nawracające dolegliwości po urazie. Przykład: „pulsujący” ból w nocy – endodoncja przynosi ulgę i pozwala uniknąć ekstrakcji.

Skaling i piaskowanie – higiena profesjonalna krok po kroku

Skaling usuwa kamień nazębny ultradźwiękami, a piaskowanie zębów czyści osady i przebarwienia strumieniem specjalnego proszku pod ciśnieniem. Zabiegi często łączy się podczas jednej wizyty higienizacyjnej.

Przebieg: skaling (szczególnie przy szyjkach i poddziąsłowo), piaskowanie z polerowaniem, na końcu fluoryzacja. Wrażliwe miejsca można znieczulić miejscowo.

Kiedy zalecane: profilaktycznie co 6–12 miesięcy, częściej przy skłonności do kamienia, paleniu, piciu kawy/herbaty. Przykład: krwawienie z dziąseł i „szorstkie” zęby – regularny skaling ogranicza stan zapalny dziąseł.

Fluoryzacja zębów – wzmocnienie szkliwa u dzieci i dorosłych

Fluoryzacja zębów wzmacnia szkliwo i zmniejsza ryzyko próchnicy. Polega na nałożeniu lakieru, żelu lub pianki o kontrolowanym stężeniu fluoru.

Przebieg: oczyszczenie zębów, aplikacja preparatu na kilka minut, zalecenie niejedzenia i niepicia przez 30–60 minut. Efekt: większa odporność szkliwa na działanie kwasów.

Kiedy zalecane: po higienizacji, przy odwapnieniach, nadwrażliwości, u dzieci w okresie wymiany uzębienia. Przykład: białe plamki na szkliwie – cykliczna fluoryzacja ogranicza postęp zmian.

Ekstrakcja zębów – kiedy usunięcie jest najlepszym rozwiązaniem

Ekstrakcja zębów jest wskazana, gdy ząb nie rokuje zachowawczo (pionowe pęknięcie korzenia, zaawansowana próchnica, ruchomość w chorobie przyzębia) lub przy zatrzymanych ósemkach powodujących stany zapalne.

Przebieg: znieczulenie miejscowe, odseparowanie więzadeł, delikatne zwichnięcie i usunięcie zęba; w przypadku ósemek – nacięcie, odwarstwienie płata i ewentualna separacja korzeni. Na koniec szycie i wskazówki pozabiegowe.

Kiedy zalecane: nawracające pericoronitis przy ósemkach, złamania nie do odbudowy, ogniska zakażenia. Przykład: nawracający ból i obrzęk przy wyrzynającej się ósemce – chirurgiczne usunięcie rozwiązuje problem.

Chirurgia periodontologiczna – leczenie zaawansowanego zapalenia przyzębia

Chirurgia periodontologiczna pomaga, gdy skaling i kiretaż zamknięty nie wystarczą. Celem jest redukcja kieszonek i odbudowa tkanek przyzębia.

Przebieg: zabiegi płatowe, kiretaż otwarty, plastyka dziąseł, czasem sterowana regeneracja kości z membraną. Wszystko w znieczuleniu miejscowym, z dokładną kontrolą płytki w okresie gojenia.

Kiedy zalecane: głębokie kieszonki, recesje, nawracające stany zapalne. Przykład: ruchomość zębów i krwawienie – leczenie chirurgiczne stabilizuje warunki przyzębia.

Frenulektomia – niewielki zabieg, duża poprawa funkcji

Frenulektomia polega na podcięciu lub plastyce wędzidełka wargi lub języka, jeśli ogranicza ruchomość, powoduje wady wymowy, problemy z karmieniem czy recesje dziąseł.

Przebieg: znieczulenie miejscowe, nacięcie skalpelem lub laserem, krótkie szycie lub koagulacja. Zabieg trwa kilkanaście minut, gojenie jest szybkie.

Kiedy zalecane: ankyloglosja u dzieci, niskie wędzidełko wargi górnej powodujące diastemę lub pociąganie dziąsła. Przykład: trudności w wymawianiu „r” – po zabiegu i terapii logopedycznej artykulacja poprawia się.

Znieczulenie stomatologiczne – komfort bez bólu

Znieczulenie stomatologiczne obejmuje znieczulenie nasiękowe, przewodowe oraz powierzchniowe. W większości przypadków zabiegi są bezbolesne, a nowoczesne systemy podawania redukują dyskomfort.

Kiedy zalecane: praktycznie przy każdej interwencji inwazyjnej – od wypełnienia po chirurgię. Dla pacjentów z silnym lękiem możliwe są dodatkowe metody (premedykacja, sedacja wziewna – w zależności od oferty gabinetu).

Jak wybrać właściwą ścieżkę leczenia i co robić po zabiegu

Decyzję o rodzaju terapii podejmuje się po badaniu klinicznym i diagnostyce obrazowej (RTG punktowe, pantomogram, CBCT). Kluczowe są: stopień zniszczenia zęba, stan miazgi i przyzębia oraz oczekiwany efekt estetyczny i funkcjonalny.

• Profilaktyka: higienizacja co 6–12 miesięcy, fluoryzacja w cyklach zaleconych przez lekarza, codzienne nitkowanie i szczotkowanie pastą z fluorem.
• Po zabiegach: stosuj zimne okłady po ekstrakcji, unikaj wysiłku i gorących napojów, nie płucz intensywnie pierwszej doby, przyjmuj przepisane leki i zgłoś się na kontrolę.

Jeśli potrzebujesz planu leczenia dobranego do Twojej sytuacji, umów konsultację w sprawdzonym miejscu, np. gabinet dentystyczny w Krakowie na Bronowicach.

Najczęstsze pytania pacjentów – krótkie odpowiedzi

Czy skaling niszczy szkliwo? Nie – fale ultradźwiękowe odrywają kamień, a szkliwo pozostaje nienaruszone. Czy leczenie kanałowe boli? Dzięki znieczuleniu – nie. Czy po piaskowaniu zęby będą wrażliwe? Przejściowo tak, ale fluoryzacja łagodzi objawy. Kiedy wymienić wypełnienie? Gdy pojawia się nieszczelność, pęknięcie, ból lub ubytek wtórny.

• Kiedy korona zamiast plomby? Gdy ubytek przekracza 50% korony klinicznej lub ząb po endodoncji jest kruchy.
• Kiedy usunąć ósemkę? Przy braku miejsca, nawracających stanach zapalnych, torbielach lub uszkodzeniach zębów sąsiednich.